CORPORATE SOCIAL DUE DILIGENCE WETGEVING:
Due Diligence Legislation:
We moeten sterkere standaarden bereiden!
Meer dan 60% van de bedrijven slaagt er niet in om hun toeleveringsketens adequaat te monitoren. Helaas heeft dit onze planeet en mensenrechten in gevaar gebracht.
Gelukkig kwamen de EU-wetgevers te hulp en stelden zij een richtlijn op die bedrijven een kader biedt om negatieve effecten in hun toeleveringsketen te identificeren, te voorkomen, te mitigeren en te verantwoorden, ook wel bekend als due diligence. Maar terwijl de onderhandelingen over deze Europese richtlijn plaatsvinden, gaat het gerucht dat ze de "Plicht van Zorg van de Directeur" zouden kunnen schrappen. Door Artikel 25 te schrappen, zouden zakelijke besluitvormers ontsnappen aan verantwoordelijkheid. Zo veel voor echte verantwoording.
Even voor een korte tijd leek het erop dat Nederland zijn ethische spierballen toonde door de EU-tijdlijn en ambitie te overtreffen. Maar, ondanks dat 80% van de Nederlanders voor was, kondigde het kabinet aan “nog niet overtuigd” te zijn en stuurde de ‘IMVO’-wet terug naar de Kamer. Tot groot genoegen van grote, planeet-uitbuitende bedrijven, zoals Boskalis, die dreigden Nederland te verlaten als de wet zou worden aangenomen. Ondertussen hebben onze meer ambitieuze buren, zoals Duitsland, Frankrijk en Noorwegen, al due diligence-wetten ingevoerd.
Is dat niet gek? Houd je vast, want het gaat nog gekker worden.
Hoewel de voorgestelde due diligence-richtlijn van de EU en het -iets ambitieuzere- Nederlandse voorstel complexe kwesties over mensenrechten en het milieu behandelen die eerdere wetten en regelgevingen niet hebben aangepakt, zijn het slechts druppels in een leeg emmer. We hoopten op een revolutionaire en baanbrekende wet, maar de focus op risicobeperking zal de noodzakelijke verandering niet teweegbrengen.
Het volgen van de due diligence-stappen en het rapporteren hierover betekent niet dat bedrijven daadwerkelijk sociaal en milieuvriendelijk verantwoord zijn. Sterker nog, die bedrijven die zich in het verleden niet druk maakten over het verminderen van risico’s, kunnen nog steeds wegkomen met het uitkiezen van de gemakkelijke “laaghangende risico’s” die ze zullen “beoordelen”, “vermijden” en “rapporteren”.
Het is geweldig om te lezen dat Heineken zijn werknemers een eerlijk loon betaalt, maar er werd geen melding gemaakt van het inkomen van de kleinschalige boeren die de gerst leveren. Nestlé schrijft over het belang van een leefbaar loon, maar beschrijft alleen een paar projecten in hun "shared value"-rapport en sluit de algemene onderbetaling in hun toeleveringsketen uit.
Hoewel we niet van iedereen kunnen verwachten dat ze werken met businessmodellen die positieve externaliteiten genereren, hadden we gehoopt dat de wet bedrijven zou "dwingen" om te werken naar Net Zero op alle relevante Duurzame Ontwikkelingsdoelen in hun toeleveringsketens. Het minste wat we kunnen streven is het elimineren van alle negatieve externaliteiten. Toch blijft elke vorm van auditing en doelstelling afwezig. Dit betekent dat uiteindelijk de effectiviteit van due diligence nog steeds afhankelijk is van het (vaak lage) ambitieniveau van bedrijven. Wat betekent due diligence dan eigenlijk?
Het risico dat due diligence-rapporten een wedstrijd worden van het benadrukken van overwinningen terwijl verliezen worden bedekt, is imminent. Daarom steunen wij de beweging voor holistische, op wetenschap gebaseerde doelstellingen.
Bovendien, waarom zouden wij, een klein bedrijf ver onder de toepasselijke omvang die in de richtlijn is vastgesteld, uitgesloten moeten worden? Zullen kleine en middelgrote ondernemingen die "niet-Due Diligence gecertificeerd" zijn maar echt toegewijd zijn aan Net Zero of zelfs Net Positive activiteiten, niet benadeeld worden ten opzichte van semi-gecertificeerde grote bedrijven (die misschien zo min mogelijk doen) wanneer ze "concurreren" om de voorkeur van consumenten of in openbare aanbestedingen?
Naast het “gelijk speelveld” geloven wij dat kleine en middelgrote ondernemingen een cruciale rol kunnen spelen: zij hebben de mogelijkheid om de meest ambitieuze wetenschappelijke impactdoelen te stellen, als pioniers te fungeren en de wetgeving in de richting te duwen zodat de grote bedrijfsgiganten zich moeten aanpassen of verdwijnen.
“Due diligence” is geen kwestie van gemak of keuze, maar een existentiële verplichting.
Daarom zetten we onze allereerste due diligence-rapport op. Niet alleen om te laten zien dat het haalbaar is, maar ook om de mogelijke shortcuts te leren kennen, de waarschuwingssignalen van cherry-picking te herkennen, manieren van verbetering te ontdekken en wetgeving vooruit te duwen.
Terwijl grijze bedrijfsdinosaurussen met hun voeten stampen wanneer wetgeving ter sprake komt, bang voor verandering en het nemen van daadwerkelijke verantwoordelijkheid, nodigen wij gelijkgestemde bedrijven uit om deel te nemen aan onze 'leren door te doen'-oefening. Laten we onze krachten bundelen en de beweging versterken voor ambitieuzere wetgeving, meer en beter gemeten impact, en natuurlijk ook plezier hebben tijdens het doen. De ESMA's zijn van de partij.